Zout omzetten in Goud
10 oktober 2017
Zout omzetten in Goud
Blog door Freek van Oerle (student Aarde en Economie aan de VU in Amsterdam, en stagiair bij MNH)
In Noord-Holland neemt de verzilting in de polders toe, onder meer als gevolg van het stijgen van de zeespiegel. Hoe om te gaan met deze toenemende verzilting is een vraagstuk waar nog geen eenduidig antwoord op gevonden is. Wel zijn er verschillende experimenten en initiatieven. Zoals bij het Zilt Proefbedrijf op Texel. Hier denken ze het antwoord op deze vraag te weten: ze accepteren het zouter worden van de bodem en passen de teelt aan. Zilte teelt is in hun ogen de toekomst! Zonder zilte teelt is niet aan de wereldwijde groeiende voedselvraag te voldoen.
Het ontstaan van het Zilt Proefbedrijf op Texel
Dr. Arjen de Vos van de Vrije Universiteit Amsterdam en de Texelse ondernemer Marc van Rijsselberghe kwamen een aantal jaar geleden met elkaar in aanraking op Texel. Met behulp van subsidie begonnen ze met een kleine proeftuin waar de nadruk lag op de teelt van Halofyten (zoutminnende planten). Vandaag de dag is er een proefveld van één hectare groot waar verschillende producten, van aardappels tot aardbeien, op worden getest.
Hoe werkt dat dan?
De gewassen worden geïrrigeerd door middel van druppelirrigatie. Zeven verschillende zout concentraties worden getest op de gewassen. De gewassen worden in rijen achter elkaar geplant en elk vlak krijgt een steeds zoutere concentratie. Vervolgens worden de producten geoogst en gewogen. Dit is belangrijk om aan te kunnen tonen of het product rendabel is. In veel gevallen groeien de gewassen zelfs beter in zoutere omstandigheden en heeft het ook een positieve invloed op de smaak van het product. Hoe gek het ook klinkt, maar de gewassen die in zoutere omstandigheden groeien zijn zoeter van smaak!
De toekomstvisie van het Proefbedrijf
De toekomstvisie is toch wel het commerciëler worden en het afstappen van de subsidies. Dit gebeurt al in de vorm van projecten in het buitenland. In landen als Bangladesh, Pakistan en Egypte is het Proefbedrijf ook bezig met deze projecten. De kennis die is opgedaan op Texel wordt toegepast in het buitenland en daar verkocht. Ook geeft het Proefbedrijf de gelegenheid aan andere onderzoekers en initiatiefnemers hun gewas te verbouwen op het proefveld van het Proefbedrijf op Texel.
Testen én afzet op de lokale markt
Op de boerderij is men hoofdzakelijk druk bezig met het zoveel mogelijk testen van verschillende gewassen. Maar ook worden er daadwerkelijk producten gemaakt van de gewassen die vervolgens op de lokale markt worden afgezet, waaronder kool- en knolsoorten.
Hoe kunnen we dit toepassen in Noord-Holland?
Natuur- en Milieufederatie Noord-Holland meent dat we moeten bekijken in hoeverre de ervaringen die op Texel worden opgedaan ook elders in Nederland kunnen worden toegepast. Texel is een eiland, en daarmee is het niet mogelijk daar zoet water naar toe te transporteren. Maar als zilte teelten rendabel blijken te zijn, kunnen we dit mogelijk ook elders in Noord-Holland toepassen. Want het IJsselmeer als zoetwaterreservoir, is niet oneindig. De toenemende verzilting is dus niet alleen een probleem, maar biedt gelukkig ook kansen!