Milieuorganisaties: Klimaaturgentie luchtvaartnota ver te zoeken

15 mei 2020

Milieuorganisaties: Klimaaturgentie luchtvaartnota ver te zoeken

Het is stuitend dat minister Van Nieuwenhuizen in de luchtvaartnota 2020-2050 voor de lange termijn nauwelijks kaders en grenzen stelt aan de luchtvaart. Sterker nog, de sector mag tot 2050 met duizenden vluchten per jaar groeien. Natuur & Milieu, Greenpeace, Natuur en Milieufederatie Noord-Holland en Milieudefensie zijn teleurgesteld over de luchtvaartnota die minister Van Nieuwenhuizen vandaag uitstuurde. Onbegrijpelijk en in strijd met de opdracht, zeggen de milieuorganisaties. De nota moest een antwoord geven op de vraag hoe de luchtvaart zich kan ontwikkelen in balans met andere belangen zoals veiligheid, duurzaamheid en leefbaarheid. Deze balans is in de nota ver te zoeken. Het kabinet blijft de luchtvaart ontslaan van haar verantwoordelijkheid in de klimaatcrisis. De Tweede Kamer zou hier geen genoegen mee moeten nemen, stellen de milieuorganisaties.

Het kabinet verzuimt om de overlast en klimaatimpact van de luchtvaartsector te begrenzen. Zij stelt zelfs dat de sector met 1 tot 1,5% per jaar kan groeien en zet de deur voor de opening van Lelystad weer wagenwijd open. Wat betreft geluidshinder stelt de minister omwonenden van Schiphol slechts nader onderzoek en de droom van stillere vliegtuigen in het vooruitzicht, in plaats van echte vermindering van geluidshinder. Vliegtuigen worden de komende jaren niet stiller en de gezondheid van omwonenden wordt op deze manier niet serieus genomen.

Klimaatdoelen

Het kabinet neemt de klimaatdoelstellingen uit het ontwerpakkoord duurzame luchtvaart over, waar de milieuorganisaties eerder al afstand van namen. Waar alle andere sectoren in Nederland hun gezamenlijke uitstoot in 2030 moeten halveren, staat het kabinet de luchtvaartsector toe om in 2030 nog ruim twee keer zoveel CO2 uit te stoten als in 1990. Met deze nota houdt het de uitzonderingspositie van de sector, die ook al bijna geen belasting betaalt, in stand.

Bovendien is het behalen van die toch al geringe klimaatambitie onmogelijk in een scenario van 1 tot 1,5% groei per jaar. Innovaties om de luchtvaart te verduurzamen gaan in een slakkentempo en groene vliegtuigen en echt duurzame brandstoffen laten te lang op zich wachten. De enige realistische maatregel is dan ook de uitstoot significant verminderen door het aantal vluchten structureel omlaag te brengen. Het kabinet moet de klimaatcrisis serieus nemen. Ze moet de krimp die is veroorzaakt door de coronacrisis aangrijpen om de zo hard nodige herstructurering van de luchtvaartsector voor de lange termijn op te pakken, om de klimaatcrisis een halt te kunnen toeroepen.

Alternatieve luchtvaartnota

Om zowel de luchtvaartsector als het klimaat en omwonenden een gezond perspectief te bieden op de toekomst, moet de luchtvaartnota in ieder geval de volgende punten bevatten:

Bindende klimaatafspraken: vanaf 2020 moet de CO2-uitstoot ieder jaar dalen, naar 0% uitstoot in 2050. Ook moet er een klimaatdoelstelling komen in lijn met het Parijsakkoord voor 2030, zoals nu ook geldt voor de andere grote sectoren in Nederland. Ook normen voor fijnstof en stikstof zijn hard nodig;

• Zorg voor een eerlijke belasting op vliegen: een effectieve tickettaks en kerosinebelasting;
• Verhoog de luchthaventarieven voor alle vliegtuigen, zodat Nederland niet langer het low cost carrier centrum van Europa is;
• Afbouwen van korte afstandsvluchten;
• Hoge CO2-prijs voor luchtvaart in EU-ETS en snelle afbouw gratis CO2-rechten;
• Zorg voor een betaalbaar en schoon alternatief: verbeter en vergoot het internationale trein- en busnetwerk;
• Harde meetbare grenzen aan de geluidshinder en –beleving;
• Meer internationale samenwerking en onderzoek naar verduurzaming van de luchtvaart

Deze punten en meer zijn terug te vinden in de alternatieve luchtvaartnota die de milieuorganisaties minister Van Nieuwenhuizen eerder overhandigden.

Nieuwsitem 15 mei Hart van Nederland: