Aan de slag met agroforestry

27 januari 2020

Aan de slag met agroforestry

Op 23 januari jl. organiseerde de Natuur en Milieufederatie Noord-Holland een excursie over agroforestry bij akkerbouwer Gerrit Jukema in het Friese Oostbierum. De bijeenkomst bracht mensen bij elkaar die aan de slag zijn of willen met agroforestry, een vorm van landbouw waarbij bomen en struiken gecombineerd worden met landbouwgewassen en/of dieren. Tijdens de excursie leidde Gerrit Jukema de deelnemers rond op zijn 100 hectare tellende landbouwbedrijf. Gerrit heeft daar sinds de jaren 70 aardappelen, bieten, uien en graan verbouwd. Tot drie jaar geleden maakte hij intensief gebruik van kunstmest en bestrijdingsmiddelen. Sindsdien heeft Gerrit het roer omgegooid en zette hij op 3 hectare grond een agroforestrysysteem op. Hij doet dit in de vorm van strokenteelt. Hierbij wordt een permacultuur-strook met walnoten, hazelaars, groene asperges en rabarber afgewisseld met een akkerbouw-strook met één- of tweejarige gewassen.

Pionieren

Aan het ontwikkelen van dit systeem ging een interessant traject vooraf. Gerrit en zijn juridisch adviseur Roeline Kuiper vertelden over hun ervaringen. Volgens Roeline loopt de wet eigenlijk altijd achter op innovaties als je gaat pionieren. Communicatie speelt een belangrijke rol. In plaats van achteraf in een juridisch traject terecht te komen, is het beter vooraf met elkaar aan tafel te zitten. Roeline: “Naast de gemeente hebben we ook de buurt uitgenodigd om hen mee te nemen in onze plannen.” Door van tevoren mensen te betrekken bij de ideeën, creëer je draagvlak en ontstaan er kansen doordat mensen met je meedenken.

Begin klein en observeer

Onder de aanwezigen bleek veel interesse te zijn in het opzetten van een agroforestry-systeem of voedselbos. Dit als onderdeel van hun eigen (landbouw)bedrijf, zoals een akkerbouwer en een melkveehouderij. Zij zijn benieuwd naar het effect van strokenteelt op insecten. De deelnemers toonden ook belangstelling voor het idee om strokenteelt te gebruiken bij voedselproductie voor horecagelegenheden.

Gerrit geeft aan dat het belangrijk is om klein te beginnen. Er is veel kennis te vergaren op het vlak van agroforestry, uiteindelijk moet je in de praktijk observeren wat er gebeurt. Elk bedrijf is anders, elke situatie is anders. Probeer op kleine schaal uit wat wel en niet werkt. Gerrit: “Ga stapje voor stapje aan de slag. Hoe meer je leert, hoe meer ervaring je opdoet. Het is net als leren fietsen, je moet vallen en opstaan. Kijk naar hoe de natuur reageert, wat werkt en wat niet werkt. Op elk aardappelperceel hebben we sinds de start meer kieviten. We hebben zelfs een bijeneter gespot! De diersoorten zie je terugkomen. Direct al.”

Wil je meer weten?

Heb je ook plannen om agroforestry toe te passen? Neem contact met ons op of neem een kijkje op de website: www.natuurinclusief-landbouwinitiatief.nl.